طراحان و معماران به علت شباهت ظاهری سنگ ها و سرامیک ها همیشه برای انتخاب یکی از این دو مردد هستند. البته اصولی وجود دارد که در هر پروژه چه مواد و متریالی باید به کار رود. اما این دو تفاوتهای ذاتی در کاربرد دارند که با شناخت آنها میتوانید در انتخاب بهترین متریال با خیال راحت اقدام کنید. مجله پالرمو 10 تفاوت کاربردی سنگ و سرامیک را در این مقاله جمع کرده که بی مقدمه به سراغشان میرویم.
1. هزینه
هزینه ساخت در پروژهها همیشه حرف اول را میزند و ما هم در اینجا آن را بهعنوان گزینه اول مطرح میکنیم. همانطور که میدانید هزینه تمام شده خرید سنگ قابل توجه و بیشتر از سرامیک است اما جالب است بدانید سنگ هزینه نگهداری بیشتری هم نسبت به سرامیک را دارد. این را خیلی از افراد نمیدانند که سنگ چندین فاکتور که در نگهداری پوششهای ساختمانی مهم است، مانند ساب و پاکیزگی و موارد دیگری که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد، از سنگ به مراتب بهتر عمل میکند.
2. دوام و ماندگاری
دومین موضوع به ماندگاری این دو بازمیگردد. دوام سنگ بسته به نوع سنگ متفاوت است. سنگهایی مانند گرانیت به علت تخلخل کمتری که دارند دوام بسیار بیشتری نسبت به سنگ آهک و مرمر دارند. اما بهصورت کلی خوردگی و لب پر شدن یکی از معایب بزرگ سنگ است که در حمل و نقل و اجرا بیش از هر جای دیگری خودش را نشان میدهد.
از طرف دیگر سرامیک ها و بهخصوص سرامیک های پرسلان به علت فرآیند پخت خاص (دما و فشار بالا) استحکام بیشتری نسبت به سنگ دارند.
3. جذب آب
جذب آب به میزان تخلخلی که در سنگ ها و سرامیک موجود است، بستگی دارد. در کل سرامیک ها به علت تراکم بالایی که دارند جذب آب بسیار کمتری نسبت به سنگ دارند. این عدد در سرامیک های پرسلانی 5/0% و کمتر است. سنگ هایی که در حوزه جذب آب بتوانند با سرامیک رقابت کنند تعدادشان بسیار کم است. برخی از سنگ ها با توجه به میزان تخلخل و وجود فضاهای خالی زیاد میزان جذب آبی تا 20 درصد دارند!
4. خش و ضربه
پرسلان ها مقاومت خود را در مقابل لک و خش و ضربه ثابت کرده اند. به طوری که در برخورد با اجسام تیز هیچگونه آثاری بر جای نمی گذارند. این درحالی است که سنگ ها به نسبت تراکم و استحکامی که دارند این مقاومت برایشان تعریف می شود. در واقع استانداردهای تولید سرامیک با کیفیت کاملا مشخص است و محصولی کارخانه ای است. اما سنگ نسبت به فضا، جایگاه یا حتی بخش خاص از معدن که استخراج شده، خصوصیات متفاوتی دارد که استانداردپذیری را برای آن سخت میکند.
5. لکه و کثیفی
در این مورد موضوع به جنس سنگ یا سرامیک بستگی دارد. اگر روی سنگ بهطور اتفاقی لیوان چای یا قهوه واژگون شود اثر کوچکی از خود را باقی میگذارد. این شامل تقریبا اکثر سنگ ها میشود. اما اگر بطری آبلیمو از دستتان لغزید و روی سنگ افتاد باید فاتحه آن سنگ را بخوانید. رنگ آن درجا میپرد و باقی خواهد ماند. برای جلوگیری از این امر پس از نصب سنگ باید پوشش سیلر روی آن کشیده شود.
اوضاع اما در مورد سرامیک فرق میکند. لکه ای روی سرامیک پرسلان باقی نمیمانند و در صورت ماندن جای قهوه یا لکه های تیره به علت پوشش لعابی روی آن ها به راحتی پاک می شود. این موضوع به نفوذناپذیری سرامیک پرسلان بازمیگردد.
6. نظافت و نگهداری
پیشتر هم گفتیم که نگهداری سنگ هزینه و دقت بالایی نیاز دارد. سنگ ها در مقابل اسید و برخی مواد شوینده مقاوم نیستند و جای لک بهراحتی روی آن ها میماند. در مقابل برای شستشوی سرامیک بهخصوص سرامیک پرسلان میتوانید از هر مواد شوینده ای استفاده کنید. ضمن اینکه لک ها بهراحتی از روی آن پاک می شود. بنابراین پر واضح است که اینجا هم سرامیک از سنگ یک قدم جلوتر است.
7. درخشش و ثبات رنگ
سنگ ها پس از چندسال و در اثر تابش نور خورشید درخشش خود را از دست می دهند و رنگ آن ها تغییر میکند. البته این موضوع با جنس و ماهیت سنگ ارتباط مستقیم دارد. به همین علت نیاز به پولیش شدن دارند تا برق دوباره خود را بهدست بیاورند و لکه های مانده از آن ها زدوده شود. سرامیک اما همانطور که گفته شد به علت لعابی که روی آن ها زده میشود، درخشش خود را تا سالیان زیادی حفظ میکند.
8. پیوستگی بافت و رنگ
خواص طبیعی سنک تنها در سنگ های یک معدن دیده می شود به همین دلیل سنگ ها با بهترین سُرت رنگی هم بهصورت پیوسته و یکنواخت دیده نمی شوند و بازی رنگ در آنها دیده میشود. از آنجا که فرآیند طراحی و تولید سرامیک توسط انسان انجام میشود، پیوستگی و یکنواختی رنگ و بافت در آن ها وجود دارد.
برخی این را حسن سنگ و عیب سرامیک میدانند و برخی برعکس. ما اینجا تنها به این ویژگی اشاره میکنیم و قضاوت را بهعهده خوانندگان میگذاریم.
9. نصب
پرسلان عموماً با چسب روی زمین یا دیوار فیکس میشود از همین رو قطر آن بعد از نصب بسیار کم است. روند نصب سنگ با استفاده از سیمان و ماسه است و قطر تقریبی بالغ بر ۲۰ میلیمتر بعد از اجرا به تصویر می کشد. اما هر دوی آنها نیاز به یک درز بندی دارند. به برخی از معماران و سازندگان که از بابت سنگین شدن متریال نگرانی دارند، سرامیک توصیه میشود.
10. مقابله با اسید و مواد شیمیایی
یکی از ضعف های سنگ آسیب پذیر بودن آن در مقابل اسیدها و مواد شیمیایی است که به سرعت به آن واکنش نشان می دهند. همین امر باعث کدر و مات شدن سنگ در طول زمان می شود. سرامیک به خاطر لعابی که روی آن وجود دارد در مقابل اسید و مواد شیمایی مقاوم است و یکی از علل راحت تمیز شدن و براق ماندن آن ها در طی سالیان طولانی همین امر است.
نتیجه
در نهایت سنگ متریالی طبیعی و پرسلان کارخانهای است که در محیطی کنترل شده تولید میشود. خیلی از افراد دوست دارند فضای زندگیشان از متریال طبیعی تهیه شود و بسیاری هم به این موضوع بهدلیل آلودگیهای گسترده محیط زیست ناشی از معدنکاری خرده میگیرند. در مجموع این به انتخاب معماران و سازندگان و نوع نگاه آنان بازمیگردد.