شاید این روزها اسم سرامیک پرسلان یا porcelain را شنیده باشید و حتما این سوال برای شما پیش آمده که سرامیک پرسلان چیست ؟ مجله پالرمو در این مقاله میخواهیم به این سوال مهم پاسخ دهیم که این سرامیک پرسروصدا چیست و دقیقا چطور ساخته میشود. پیش از آن اما بهتر است در مورد پیشینه آن در تاریخ بیشتر بدانیم.
پوست گاو ایتالیایی
پرسلان همانند دیگر محصولات مشابهاش منشاء چینی دارد و خاستگاه آن به کشور چین بازمیگردد. اما بر اساس همان اصل استعماری که با نامگذاری جدید تبدیل به محصولی اروپایی میشود، سرامیک پرسلان هم تبدیل به محصولی اروپایی شده است. پرسلان نام اروپایی چینی در انگلیسی است و به دلیل شباهت آن به سطح پوست حیوانات و انسان (سیقلی و صاف) از «پورسلانای» porcellana ایتالیایی قدیمی (پوسته گاو چرمی) گرفته شده است.
اولین ظروف چینی اروپایی در اوایل قرن 18 و اواخر قرن 17 در کارخانه Meissen تولید شد. جایی که یکی از معروفترین برندهای ساخت چینی در جهان شد.
اروپاییها در طول قرن 17 سرامیکهای زیادی تولید کردند. ایتالیاییها ” چینی تورین ” را ابداع کردند. انگلیسیها در شهر چلسی این کار را ادامه دادند و اسپانیاییها در شهرهای جنوبی شروع به کپیبرداری کردن. مهمترین قدم را اما 2 دانشمند و تاجر آلمانی برداشتند که با استفاده از خاک رس و فلدسپات در همان مسیین به ترکیب جدیدی رسیدند که نزدیکترین شباهت را به نمونه چینی داشت و حتی در مواردی مانند مقاومت از آن پیشی میگرفت.
طولی نکشید که کل اروپا شروع به ساخت چینیهایی مشابه پرسلان قلمرو امپراتوری چین کرد. با این وجود هنوز میدان تعریف پرسلان گسترده بود و نمیشد آن را به یک ماده خاص و شیوه مشخص تولید مرتبط دانست.
سرامیک پرسلان چیست
داستان سرامیک پرسلان یا Porcelain tile که با عنوان کاشی پرسلان هم شناخته میشود دقیقا از همان جایی شروع شد که مقاومت در محصول اهمیت پیدا کرد. در واقع سرامیک پرسلانی که ما امروز با آن سروکار داریم محصولی کاملا اروپایی و بهخصوص آلمانی است. کاربردهای ساختمانی کاشی و سرامیک پرسلان در اروپا آشکار شد.
اگرچه سابقه استفاده از سرامیک در چین و ساخت برج وجود داشت اما رویکرد جدید کاملا صنعتی و در قالب تولید انبوه بود. پرسلان بسیار سختتر از کاشی و سرامیک های سنتی و معمولی است و معمولاً با وجود قیمت بالاتر، بهدلیل سخت پوش بودن انتخاب میشود. ویژگی که در آلمان کشف شد. سرامیک پرسلان یا کاشی پرسلان نوین از ترکیب خاک رس (نوعی خاص)، فلد اسپات یا گرانیت است که در درجه حرارت بسیار بالا در کوره و تحت فشار زیادی پخته و متراکم می شود.
مقاومت و درجه سایش سرامیک
درجه سایش کاشی را میتوان با توجه به آزمون ISO 10545-7 (و ASTM C1027) برای مقاومت در برابر سایش سطح، از صفر به پنج درجهبندی کرد و میتوان از آن برای تعیین مناسب بودن در شرایط مختلف بهره برد. کاشی های کف مدرن صیقلی در یک قالب بزرگ لعاب داده میشوند. این بدان معنی است که می توان یک کاشی را آتش زد و بعد روی آن را صیقل داد و درخشش را از نو دید.
برتری کاشی پرسلان به همینجا ختم نمیشود. این محصول نوین در برابر هرگونه مواد شیمیایی، اسیدی و سایش مقاوم است . جذب آب آن بسیار پایین است (کمتر از 5/0%) و دلیل اصلیاش تراکم بالا و تخلخل کمتر نسبت به دیگر کاشیهاست. این عدد در مقایسه با سرامیک معمولی، چینی ها و حتی بیشتر سنگهای ساختمانی عدد فوقالعادهای محسوب میشود.
انواع سرامیک پرسلان قدیمی
استحکام و شفافیت رده محصولات سرامیک پرسلان نسبت به انواع دیگر، عمدتا از شیشه زایی و تشکیل ماده معدنی مولیت در دمای بالا ناشی میشود. اگرچه تعاریف مختلف هستند اما این دسته از سرامیک پرسلان را میتوان به 3 دسته اصلی تقسیم کرد:
– خمیر سخت یا Hard paste
ظروف چینی خمیر سخت در چین اختراع شد و در ژاپن هم مورد استفاده قرار گرفت و بیشتر ظروف چینی با بهترین کیفیت در این مواد وجود دارد. اولین ظروف چینی اروپایی در اوایل قرن 18 در کارخانه Meissen تولید شد. آنها از خمیری متشکل از کائولن و آلاباستر تشکیل شده و در دمای حداکثر 1400 درجه سانتیگراد در کوره های چوبی پخته میشوند.
– خمیر نرم یا Soft paste
ظروف چینی خمیر نرم از همان اوایل توسط سفالگران اروپایی برای تکثیر چینی با استفاده از مخلوط های رس و ماسوره ابداع شد. سنگ صابون و آهک در این ترکیبات گنجانده شدند. از آنجا که این فرمولاسیون اولیه از تغییر شکل پیروپلاستیک بالا، یا در دماهای بالا در کوره سقوط می کردند، تولید آنها اقتصادی نبود و از کیفیت پایینی برخوردار بودند. فرمولاسیون بعدها بر اساس کائولن با کوارتز ، فلدسپات ، نفلین سینیت یا سایر سنگهای فلدسپاتیک ایجاد شدند.
– چینی استخوانی
این نوع چینی در سال 1748 در انگلستان برای رقابت با پرسلان وارداتی ساخته شد. شایعه است که انگلیسیها نامه های مبلغ یسوعی را خوانده بودند و به اسرار ساختظروف پی برده بودند. چین استخوان انگلیسی از دو قسمت خاکستر استخوان ، یک قسمت کائولن و یک قسمت سنگ چینی ساخته میشد، اگر چه دومی توسط فلدسپاتهایی از منابع غیر انگلیسی جایگزین شده است.